Omgaan met verlies is een kunst op zich. En dan bedoel ik verlies op allerlei manieren. Want of het nu materieel is of immaterieel, verlies kent vele gezichten. Een Joodse meneer, vrijwel alleen achtergebleven na de oorlog omdat zijn familie was vermoord, zei me eens: ‘Er is geen hiërarchie van leed.’ Maar is dat zo?
Is het overlijden van een dierbare erger dan het kwijtraken van je baan, met alle mogelijke gevolgen van dien? Een beëindigde relatie net zo pijnlijk als door brand je huis verliezen, maar weer minder dan ernstig ziek worden? Zomaar wat dingen die erkend worden als ingrijpend en heel verdrietig. Elk met hun eigen verdriet en gevoelens van onmacht. Schuldgevoel misschien ook. Je kunt ze niet met elkaar vergelijken, mag dat ook niet, omdat je dan jezelf het recht ontzegt om de pijn te voelen en te verwerken.
Toch gebeurt dat vergelijken maar al te vaak. Soms helpt het ook wel, om je eigen situatie te relativeren. Een lieve oudere vriend van mij raakte als jongen van twaalf door een medische inschattingsfout zijn arm kwijt. Hij revalideerde in een sanatorium waar veel oorlogsslachtoffers waren en opeens was hij de gezondste en meest mobiele van allemaal. Hij kon anderen helpen en deed dat ook. Dat gaf hem zijn gevoel van eigenwaarde terug. Zo reisde hij in zijn eentje de wereld rond. Op latere leeftijd begon hij nog een universitaire studie, waarna hij zelfs promoveerde. Ook nam hij operalessen. En misschien klinkt het gek, hij was ongelofelijk handig met zijn ene hand!
Je eigen verdriet erkennen, waarover dan ook, is belangrijk om goed verder te kunnen. Soms hervind je de balans vrij snel, soms duurt het jaren. Gun jezelf de tijd en wees lief voor jezelf. Rouw, praat erover, ondersteun jezelf. Bewegen is belangrijk, maar meditatie ook, om je hoofd rust te geven. Zorg goed voor jezelf en heb geduld.
‘Er is in het leven één zekerheid, en die is, dat alles verandert’, leert het boeddhisme ons. Wanneer je dat werkelijk begrijpt en meer in overgave en vertrouwen leert leven, helpt dat om ook pijn en verdriet te aanvaarden. Een mooie meditatie die daarbij helpt, is de liefdevolle vriendelijkheid, waarbij je je hart vult met liefde en die door je hele lichaam laat stromen. Een goede leraar kan je dat leren. Zo kun je uiteindelijk juist door deze ervaring van verlies groeien en sterker worden en er zo toch ook bij winnen.
Je bent van harte welkom in onze mooie studio, voor yoga- of meditatielessen onder deskundige begeleiding.
Liefs,
Annemarie